FUNKSIONI I DIALOGUT MES PRISHTINËS DHE BEOGRADIT

13 tetor 2003 / Zejnulla Jakupi

Vjena uvertyrë e bisedimeve drejt pavarësisë?
Kosova synon me dialogun në Vjenë fitoren në betejën e argumentimit dhe ballafaqimit. Vetëm pavarësia do të jetë mjet për paqen në Ballkan dhe më gjerë.
Këtë koment, ese apo opinion, siç quhet në gjuhën e gazetarisë, u kam dërguar dy gazetave më të lexuara në Kosovë. Kur u dërgova komentin e kisha një qëllim, që të jepet edhe një vot pro dialogut në opinionin publik. Por, ky opinion u cenzurua nga dy gazetat. Posaqërisht më mbeti hatri që, mu ajo gazeta që e kundërshton dialogun nuk e botoi këtë opinion, edhe pse kjo gazetë shpesh thirret si gazetë e dalur nga shoqëria civile dhe e ideatorëve të saj, ndërsa, botohen të gjitha shkrimet, jo vetëm të gazetarëve, të kësaj gazete, por edhe të lexuesëve që shprehen tepër vrazhdë kundër dialogut, dhe kundër EU-së dhe SHBA-ve.
Pasiqë redaktorët janë, seleksionuesit dhe të vetmit që vendosin se cili shkrim do ta shoh dritën e botimit, më mbetet dritarja e vetme Trepça.net, dritarja e vetme ku intelektualët, shqiptarët, të të gjitha bindjeve politike a “kombëtare” mund ta thonë fjalën e tyre. Po vallë sikur të mos ishte Trepça.net ku do të mund ta thoshte shqiptari mendimin e lirë? Mirëpo, besojë se do të vijë dita kur do të thyhet perdja e hekurt e “portirëve” që e mbajnë të monopolizuar opinionin në shtypin ditor, duke mos i dhënë mundësi lexuesit, ta thotë s´paku një fjalë për proceset më të rëndësishme politike në vend.
A është e vërtetë thënija se të gjitha veprimet lidhur me dialogun ndihmojnë për të shkuar drejt qëllimit,rrespektivisht drejt pavarësisë? Sikur dihet tashmë,tek politikanët shqiptarë që nga dita kur ata morën ftesën për të shkuar në Vjenë për bisedime, mund t´i kujtojmë dy lloje më të mëdhenj të qëllimeve të Aristotelit. Tipi i parë qëllimeve sipas Aristotelit mund të quhet qëllime instrumentale (Veprime që bëhen si mjete për qëllime të tjera). Dhe qëllime të qenësishme(veprime që janë bërë për hirë të vetvetes). Këta dy tipe qëllimesh politike janë shfaqur, edhe në dekleratat e politikanëve tanë si veprime që lidhen me dialogun.

Duke analizuar shtypin,pikërisht katër gazetat ditore në Kosovë, që nga koha kur Hari Holkeri bëri thirrje për të shkuar në bisedime, vrehet në komentime një tendecë e disa gazetave kundër dialogut, tendencë kjo që mund të kuptohet si një seri speziale e veprimeve, të cilat në këte rast kanë qëllimet e tyre dhe kur qëllimet mbeten të papërfunduara,sipas Aristotelit ato mbeten vetëm mjete me anë te të cilave arrihen qëllimet e tjera.

Si gjithmonë, edhe kësaj radhe gjenden politikanët, veprimtarë, publicistë, botuesë që me komente thirrje profetike kundër dialogut, mundohen të frenojnë çdo proces dhe lëvizje kah zgjidhja e problemit të Kosovës, veçanërisht pavarësimit të saj. Këtë art të frenuarit, u pa shumë qartë se si e ushtrojnë kundërshtarët e dialogut dhe një aradhë e tërë e simpatizuesish të kësaj ideologjie,të cilët nuk do t´i përmendi,sepse ata dihen tashmë botërisht.
Frenimi i delegacionit dhe përfaqësuesëve shqiptarë nga strukturat e lartpërmendura mund të ketë pasoja,por frenimi i nisjes për të shkuar në Vjenë,nuk është kryerë akoma, realizuesi i tij ka arritur qëllimin fillestar dhe është vetëdëshmuar si frenues i proceseve demokratike në Kosovë. Por, freri, siç përmendëm më lartë është një mjet për kalorsin,në këtë rast, rolin e kalorsit e ka Serbia që nget kalin e tij në betejë, për të fituar sa më shumë,simpati dhe përkrahje nga ndërkombëtarët. Gjithashtu, politikanët shqiptarë në Kosovë nuk kanë ndërtuar platformën e tyre të përbashkët dhe ajo me sa duket nuk u arrit.

Vëtëm kur të përfundoj(procesi dhe kur do të arrihet pavarësia),atëherë mund të themi se institucionet tona,politikanët tanë e kanë realizuar funksionin e tyre si politikanë të përgjegjshëm dhe të ndërgjegjshëm. Dialogu në këtë fazë,në mënyrë që me vonë të mund të jetësohet pavarësia,gjithashtu realizon funksionin e saj, kur ajo siguron ballafaqim dhe kur politikanët tanë dalin me fakte dhe argumente dhe i tregojnë botës se dijnë ta ngrejnë shtetin e tyre dhe t´u sigurojnë strehë të sigurtë qytetarëve të tyre.

Por, qëllimet e arritura në Vjenë,përmes përfaqësimit insitutucional të Kosoves,nuk janë qëllime në vetvete,por janë instrumente për zgjidhjen e një mori problemeve të qytetarëve të Kosovës, që akoma i ka në dorë Serbia sipas Rezolutës 1244, prandaj edhe këto bisedime mund të quhen „teknike“. Procesi drejt pavarësisë mund të jetë një rrugë e gjatë,nëse politikanët tanë nuk dijnë ta shfrytëzojnë përkrajhen nga SHBA-të. Drejtuesit e këtij procesi, në këtë rast janë; Bashkësia Ndërkombëtare SHBA dhe EU.

Pikërisht përmes këtyre bisedimeve Kosova e realizon funksionin e saj kur ndërkombëtarisht njihet si shtet.Bashkësia ndërkombëtare e kryen këtë funksion, vetëm atëherë kur ajo e realizon këtë detyrë me sukses, dhe përsëri edhe ky qëllim është veçmas për SHBA-në një mjet për sigurimin e paqes dhe stabilitetit në Rajon.

Qëllimi i dialogut, në këtë rast, bëhet një mjet për shpejtimin e këtij procesi.Kosova synon fitoren në betejën e argumentimit dhe ballafaqimit. Në periudhën kur të arrihet pavarësia, fitorja mbetet serish mjet për paqen në Ballkan dhe më gjerë. Prandaj, ne duhet ta lidhim rolin e politikanit tonë në këto bisedime me një funksion spezial. Një politikan është i mirë, në qoftë se ai bën atë që pritet që politikanët ta bëjnë në dialogun në Vjenë.